Tái bản hồi ký của bà Nguyễn Thị Bình
| 19/04/2025
"Gia đình, bạn bè và đất nước" là hồi ký về cuộc đời bà Nguyễn Thị Bình - nữ Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Việt Nam, với dấu mốc sự kiện ký kết Hiệp định Paris 1973.

Bà Nguyễn Thị Bình hiện 98 tuổi, tên thường gọi Nguyễn Thị Châu Sa, là cháu ngoại của nhà cách mạng Phan Châu Trinh. Nhà văn Nguyên Ngọc từng nhận định: "Có lẽ bà là người Việt Nam có nhiều bạn bè nhất trên thế giới, từ những người dân thường cho đến các nguyên thủ quốc gia nổi tiếng và thuộc nhiều chế độ chính trị khác nhau".

Sách gồm 14 chương, kể lại quá trình bà Bình tham gia, chứng kiến những chuyển biến thăng trầm của lịch sử, từ thời thơ ấu cho đến khi tham gia hoạt động cách mạng. Tên tác phẩm tượng trưng nguồn gốc tạo nên sức mạnh cho bà suốt cuộc đời. Gia đình theo bà trên mọi bước đường. Bạn bè sát cánh cùng bà trong hoạt động cách mạng. Và cả cuộc đời bà dành cho đất nước.
Cuối năm 1968, bà Nguyễn Thị Bình lên đường đến Paris dự hội nghị bàn về việc chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam với tư cách là đại diện của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. Sau khi chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam được thành lập (tháng 6/1969), bà Nguyễn Thị Bình được giao trọng trách Bộ trưởng Ngoại giao, đồng thời là trưởng đoàn đàm phán tại Hội nghị Paris.
Cuộc đàm phán Paris bắt đầu ngày 13/5/1968, trải qua hai giai đoạn và kéo dài gần 5 năm. Trong thời gian này, phái đoàn Việt Nam và Mỹ đã tổ chức 202 phiên họp công khai và 45 cuộc gặp riêng để tiến tới việc ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam ngày 27/1/1973. Bà Bình là người phụ nữ duy nhất ký vào bản hiệp định.
Những trang sách chuyển tải nhiều bài học cho thế hệ sau qua trải nghiệm của một nữ chính khách và một người mẹ, người bà. Sách có đoạn: "Khi ở Hội nghị đàm phán tại Pháp, tôi nghe tin vùng con mình đang ở có bom đạn dữ dội mà bồn chồn không yên. Nhưng nghĩ lại, sự hy sinh của tôi không phải là cá biệt, biết bao bà mẹ Việt Nam khác thời điểm đó cũng phải chấp nhận vậy thôi. Tự mình phải giải quyết tư tưởng cho mình mới có thể chuyên tâm phục vụ đất nước".
Hồi ký còn nhắc đến câu chuyện tình cảm riêng của bà với người bạn đời. Cả hai gặp nhau, hứa hẹn từ năm 16 tuổi, nhưng vì hoạt động cách mạng phải cách biệt nhau chín năm. Khi gặp lại, họ trở thành vợ chồng. Sau này, người bạn đời là sức mạnh bền bỉ và âm thầm ủng hộ mọi bước đường cách mạng của bà.

Tác phẩm của bà Nguyễn Thị Bình được viết năm 2007, hoàn thành cuối năm 2009, sau đó bổ sung, chỉnh sửa qua các năm 2013, 2014, 2023. Với ngôn từ giản dị, gần gũi và sâu lắng, hồi ký gửi thông điệp về tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm, tấm lòng vì nước vì dân của tác giả.