Đây là lệnh cấm buộc các nhà sản xuất ô tô ở Liên minh châu Âu (EU) phải ngừng hoàn toàn việc sản xuất xe sử dụng động cơ đốt trong vào năm 2035.

Kế hoạch mới sẽ cho phép các nhà sản xuất ô tô ở khu vực này tiếp tục sản xuất một số lượng hạn chế xe chạy bằng xăng và dầu diesel sau mốc thời gian trên, miễn là đáp ứng được một số điều kiện nhất định. Để có hiệu lực, kế hoạch cần được thông qua bởi các chính phủ thành viên EU và Nghị viện châu Âu.

Đây được xem là một bước ngoặt quan trọng trong chính sách môi trường của EU, gây ra nhiều tranh cãi, đồng thời bị coi là một sự thoái lui lớn nhất của khối này khỏi các chính sách xanh trong những năm gần đây. Áp lực từ ngành công nghiệp ô tô trong khu vực, đặc biệt là từ các cường quốc công nghiệp như Đức và Italy, đã thúc đẩy việc đi đến kế hoạch này - hãng tin Reuters cho hay.

Kế hoạch mới cho phép tiếp tục bán một số loại xe không chạy điện, đáp ứng nhu cầu của các nhà sản xuất ô tô đang gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các hãng xe điện như Tesla và các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc.

Volkswagen, nhà sản xuất ô tô lớn nhất châu Âu, đã hoan nghênh động thái của EC, cho rằng việc mở cửa thị trường cho các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong, kết hợp với bù trừ lượng khí thải, là một cách tiếp cận thực dụng và phù hợp với điều kiện thị trường.

Trong khi đó, ông Dominic Phinn, người đứng đầu bộ phận giao thông của tổ chức phi lợi nhuận Climate Group, cho rằng việc nới lỏng lệnh cấm đối với động cơ xăng và diesel đi ngược lại chiến lược của các công ty đã và đang đầu tư hàng tỷ euro vào xe điện và rất cần sự ổn định mà lệnh cấm xe động cơ đốt trong mang lại.

Theo đề xuất mới, các mục tiêu của EU sẽ chuyển sang cắt giảm 90% lượng khí thải CO2 so với mức năm 2021, thay cho các quy định hiện tại là tất cả các xe ô tô và xe tải mới từ năm 2035 phải không có khí thải. Các nhà sản xuất ô tô sẽ cần bù đắp lượng khí thải còn lại bằng cách sử dụng thép có hàm lượng carbon thấp được sản xuất trong EU và các loại nhiên liệu tổng hợp hoặc nhiên liệu sinh học không phải thực phẩm như chất thải nông nghiệp và dầu ăn đã qua sử dụng.

Kế hoạch cũng cho phép các nhà sản xuất ô tô có thời gian 3 năm từ 2030 đến 2032 để cắt giảm lượng khí thải CO2 của xe ô tô xuống 55% so với mức năm 2021, trong khi mục tiêu năm 2030 cho xe tải sẽ được nới lỏng xuống 40% từ 50%.

Động thái này là sự phản ứng trước áp lực mạnh mẽ từ Đức, Italy và các nhà sản xuất ô tô châu Âu khác đang gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc và Mỹ. Quyết định của EC được đưa ra ngay sau khi hãng xe Mỹ Ford Motor đầu tuần này công bố bút toán giảm giá trị tài sản 19,5 tỷ USD do loại bỏ một số mẫu xe điện - động thái phản ánh chính sách thân thiện với xe động cơ đốt trong của chính quyền Tổng thống Donald Trump và nhu cầu xe điện suy yếu tại Mỹ.

“Rõ ràng, ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang bước vào một thời điểm điều chỉnh lại thay vì một đường thẳng đến điện khí hóa”, một báo cáo của ngân hàng đầu tư Jefferies nhận định.

Các nhà sản xuất ô tô châu Âu, bao gồm Volkswagen và Stellantis - chủ sở hữu của thương hiệu Fiat - cũng đã lên tiếng cảnh báo về nhu cầu xe điện yếu và kêu gọi các mục tiêu lỏng lẻo hơn và các mức phạt thấp hơn nếu không đạt được các mục tiêu đó.

Các nhà sản xuất ô tô Đức đang chịu áp lực đặc biệt lớn do để mất thị phần tại Trung Quốc vào tay các đối thủ địa phương, đồng thời đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng tại sân nhà từ các sản phẩm xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Thuế quan của EU đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc chỉ giúp cạnh tranh dịu đi đôi chút.

Trong khi đó, ngành công nghiệp xe điện cảnh báo rằng việc nới lỏng các mục tiêu khí thải có thể làm suy yếu đầu tư vào lĩnh vực này, bao gồm cả cơ sở hạ tầng sạc quan trọng, và khiến châu Âu tụt hậu hơn nữa so với Trung Quốc trong cuộc chuyển đổi sang xe xanh.

CEO Michael Lohscheller của nhà sản xuất xe điện Thụy Điển Polestar cho rằng việc chuyển từ mục tiêu không phát thải 100% sang 90% có vẻ chỉ là một bước lùi nhỏ, “nhưng nếu lùi bước bây giờ, chúng ta sẽ không chỉ làm tổn thương khí hậu mà còn làm tổn thương khả năng cạnh tranh của châu Âu”.

Ông William Todts, CEO của nhóm vận động giao thông sạch T&E, cáo buộc EU đang chơi trò “câu giờ” trong khi Trung Quốc đang tiến nhanh về phía trước. “Việc bấu víu vào động cơ đốt trong sẽ không làm cho các nhà sản xuất ô tô châu Âu trở nên vĩ đại trở lại”, ông nói.

Theo Vneconomy